Модон өмд өмсөцгөөх үү

Би уг нь энд тэнд уншсан нийтийн эрүүл мэндтэй холбоотой судалгаа нийтлэлүүдийг блогтоо оруулна гээд жагсаалт болгож бичээд хадгалчихдаг юм. Сүүлийн үед зүрх судасны өвчин, таргалалт, чихрийн шижин нийтийн эрүүл мэндийн хамгийн хорлонтой дайснаар тодорч, ийм мэдээлэл маш их хэвлэгдэх болжээ. Нөгөө жагсаалт маань нэг их замбараагүй урт юм болж, заримыг нь эхнээс нь мартаж эхэлж байх шив. Материал байхад яагаад бичихгүй байна гэсэн шүүмж ирнээ дээ. Шүүмжлэлийн хариу би гэдэг хүн сүүлийн үед мөн л дээрх асуудлуудтай холбоотой төсөл дээр ажиллаж байгаа бөгөөд энэ тухай бичих гэхээр блог бичиж таашаал авах биш ажилтайгаа л зууралдсан мэт болчихоор зугтаагаад байх шиг. Унасан бөхөд шалтаг мундахгүй, миний шалтаг энэ. Нүглээ цайруулж хэдэн мэдээ товчхон оруулбал:

1. Хэрвээ та ажил дээрээ өдрийг сууж өнгөрүүлдэг бол зүрх судасны өвчнөөр өвчлөх магадлал болоод тийм төрлийн өвчнөөр нас нөгчих эрсдэл тань суудаггүй хүмүүсийнхээс өндөр байх нь. Өдөржин суучихаад оройдоо дасгал хийдэг хүмүүсийн эрсдэл тийм сүрхий буурдаггүй гэнэ. Харин нэг дор 45 минутаас илүү суухгүй, суух хугацаагаа аль болох танаж чадвал ажлынхаа дараа дасгал хийснээс илүү үр дүн өгнө гэсэн зөвлөгөө их олон харагдаж байна лээ. Үүнтэй холбоотой Америк, Европын хэд хэдэн компани оффисийнхоо ширээг өндөрсгөж зогсоогоор ажиллах боломжтой болгосон гэнэ. Зарим нь бүр ширээтэй нь treadmill холбож өгсөн гэнэ. Удаан суухгүй байх хамгийн олон арга байна; компьютер хэрэглээгүй юм уншиж байх үедээ босож зогсох, өөр өрөөнд суугаа нэгэндээ юм хэлэх бол эмайл бичилгүй өөрөө биеэрээ хэл хүргэх, нийтийн тээврийн унаанд суухгүй байх, гэртээ зурагт үзэх цагаа багасгах, явган алхах гэх мэт. Нийтийн унаа хүлээж зогсохдоо бас унаан дотор ч гэсэн аль болох юм түшихгүй байвал бүр сайн. Хүн тэнцвэрээ хадгалж зогсоход (ялангуяа хөдөлж байгаа галт тэрэг, автобусан дотор) хэвлий нурууны булчин ажиллаж байгаа тул  бас давхар ашигтай.
Ер нь модон өмд гэгчийг олоод өмсчихвөл тэгээд болчих гээд байгаа биз?

2. Шинэ жил дөхөж ууж иддэг сезон дөхсөтэй холбогдуулаад; хэрвээ та тамхи татдаг бол архи ууж шартахдаа тахи татдаггүй нэгнээс илүү хүчтэй шинж тэмдэг мэдэрдэг гэнэ. Ийм дүгнэлтийг Америкийн Брауны их сургуулийн 113 оюутны дунд явуулсан судалгаанд тулгуурлаж хийсэн юм байна. Баяр ёслолоор согтууруулах ундаа хэрэглэж байгаа бол ус, цай, ундаа их хэмжээгээр уу гэсэн зөвлөгөө байна. Согтууруулах ундаа шээс туух үйлчилгээтэй, тиймээс шартах нь шингэн дутсаны хурц хэлбэр юм.

3. Их Британийн Кингс коллежид 50-иас дээш насны 8000 гаруй оролцогчтой хүний ой санамжийг шалгасан судалгааны үр дүн тамхидалт хамгийн муу нөлөөтэй гэж гарчээ. Илүүдэл жин, чихрийн шижин, цусны даралт ихсэх өвчин бас нөлөө үзээлдэг боловч тамхитай арай дүйж очдоггүй гэнэ. Гэхдээ тамхи татах нь өөрөө зүрх судасны өвчин, цусны даралт ихсэх магадлалыг эрс өсгөдөгийг дурдах хэрэгтэй байх.

4. Энэ оны 10 сард Lancet сэтгүүлд гарсан нийтлэлд тамхи татдаг эмэгтэйчүүд 30 хүрэхээсээ өмнө тамхиа хаявал уушигны хорт хавдар болоод зүрх судасны өвчнөөр нас барах магадлалыг эрс бууруулдаг гэжээ. Энэ нийтлэлтэй холбоотой нэг судлаач (нэрийг нь санадаггүй ээ) 40 жилийн турш өдөрт 10 ширхэг тамхи татах нь 20 жилийн турш өдөрт 20 ширхэг тамхи татахаас илүү хортой гэж хэлсэн байна лээ.

5. Эмэгтэйчүүд ба тамхи гэснээс ээж нь жирэмсэн байхдаа тамхи татаж байсан бол хүүхдийн төрөлтийн жин буурдаг, бас дутуу төрөх эрсдэл нэмэгдэнэ. Жижиг төрөх нь насанд хүрсэн хойноо зүрх судасны өвчнөөр өвчлөх бас хэт таргалах эрсдэлийг жирийн жинтэй хүүхэдтэй харьцуулахад хэд дахин нэмдэг. Мөн ийм хүүхдүүдийн багтраа өвчнөөр өвдөх магадлал маш өндөр. Хүүхдийн эрүүл мэндэд учрах хохирол зөвхөн ээж нь жирэмсэн байхдаа тамхи татахаар зогсохгүй, бусад гэр бүлийн гишүүд гэртээ тамхи татдаг бол бүр нэмэгдэнэ. Машин дотор хүүхдийнхээ хажууд тамхи татвал машины хөдөлгүүрээс гарах утаа тамхины утаатай нийлээд бүр их хор уршиг тарьдаг байна.

Өнөө өндөр хөгжилтэй орнуудын хувьд таргалалт зүрх судасны өвчин эдийн засгийн маш том дарамт болж байгаа билээ. Энэ дарамт цаашаа улам өсөх хандлагатай байгаа. Манайд ийм дарамт одоо эхнээсээ мэдрэгдэж байгаа байх. Миний таньдаг гуч гарсан эрэгтэй хүн болгон шахуу гүзээтэй, талаас илүү нь тамхи татдаг, архи бас чамгүй хэрэглэнэ. Ингэж болохгүй шүү гэвэл ихэнх нь миний таргалах бусдад ямар хамаатай гэх, уг нь бол хамаатайн цаагуур хамаатай. Ирээдүйд сургууль цэцэрлэг барих мөнгө эсвэл үр хүүхдийн чинь тэтгэвэр таны эрүүл мэндийн үйлчилгээнд явна гэдгийг сана. Улс эдийн засаг гэхээ больё бүр зүгээр өрхийн эдийн засагт байнга эм уух эмчинд үзүүлэх эмнэлэгт хэвтэх чинь бас л чамгүй дарамт авчирна шүү дээ. Үгүй дээ л өвдөж хүний гарт орчихоод үр хүүхэддээ дарамт болохыг хэн ч хүсэхгүй биз дээ.

Одоо миний хувьд хамгийн их санаа зовж байгаа асуудал хүүхдийн таргалалт. Ер нь нүүдэлчдийн сэтгэхүй байх, тарган цатгалан байвал нүнжигтэй харагддаг гээд. Монголд очоод гудамжаар алхаж явахад эсвэл гадаадад суугаа монголчууд цугларахад хамгийн түрүүн мяраатай хүүхдүүд их олон харагддаг болсон байна лээ. Хүмүүс хүүхэд юм чинь яахав, ер нь тарган байсан нь хөөрхөн ч гэдэг юм уу янз бүрийн тайлбар хийдэг. Хүүхэд ч гэсэн илүүдэл жинтэй бол чихрийн шижин, цусны даралт ихсэх өвчнөөр өвчлөх магадлал бусадтай харьцуулахад илүү. Таргалалт өсөж байгаа биеийн бодисын солилцоонд өөрчлөлт үзүүлж цаашдаа зүрх судасны өвчнөөр өвчлөх суурь бэлдэж өгдөг. Зөвхөн зүрх судасны системээр зогсохгүй цаашлаад бусад эрхтэн системд муугаар нөлөөлнөө. Хүүхэдтэй хайртай бол чихэр ундаагаар бүү эрхлүүл. Тэр чинь явж явж хүүхдээ хорлож байгаатай дүйх гээд байна шүү.

За тэгээд он дуусах ч дөхөж, шинэ онд амлах амлалтандаа болж өгвөл оруулаад гэр бүл үр хүүхдийнхээ ирээдүйд том хувь нэмэр болгоосой гэж хэдэн үг сараачив. Би өөрөө ч гэсэн суудаг цагаа танана гэж өөртөө амлаад байгаа.