Friday, November 15, 2013

Өөрчилж болно гэхдээ...

Өөр хийчихмээр ажил олдохгүй болохоор нь ингээд цагаан толгойгоор оролдож байгаа юм байх даа. Яахав өөрчилж сайжруулах асуудал байж болно, түүнийгээ сайн бодож боловсруулсан гарах үр дагаврыг бас нягтлан шалгасан байх хэрэгтэй байх л даа. Ерээд онд нэг хэсэг хүүхдийг монгол бичгээр сургаж байна гээд бичиг үсэггүй болгох шахсан. Уг санаа нь зөв байсан байж болох ч ямар ч бэлтгэлгүй (ядаж багш нар нь өөрсдөө тэр бичгээ сайн сурсан байсан эсэх нь тодорхойгүй), ном сурах бичгийн асуудал шийдэлгүй адгуу ажил болоод үр дүн гараагүй байх. Өнөөдөр тэр сургамжийг мартсан бололтой, хутга бариад дайраад байна уу гэж бодогдох юм. Дүрмээ өөрчлөхөд хэдэн төгрөгийн зардал гарах вэ? Наад зах нь сургуулийн сурах бичгүүд цаашлаад албанаы бичиг баримт өөрчлөгдөж таарна. Нэг айлын бичиг баримт биш түүнийг өөрчилж шинэчлэхэд хэдэн зуу, мянган хүн ажиллах хэрэгтэй болно. Ийм тооцоо байдаг юм болов уу? Хасагдаж байгаа үсэг орсон нэр овогтой хүмүүс төрсөний гэрчилгээ, иргэний үнэмлэхээ солих хэрэгтэй болно, түүнтэй холбоотойгоор нөгөө элдэв диплом сэртификат (наад зах нь үл хөдлөх хөрөнгийн бүртгэл), жолооны үнэмлэх, хаягийн өөрчлөлт гээд явж өгнө шүү дээ.
Дор хаяж Улаанбаатарт үүнтэй холбоотой хэдэн гудамж талбайн нэр өөрчлөгдөх вэ гэсэн судалгаа байхгүй гэдэгт нэг их эргэлзэхгүй байгаа. Нэг тийм олон ааштай хүүхэд шиг харсан сарвайсан болгоноо өөрчлөөд шинэчлэл болчихно гэж андуураад байна уу.
Яг өөрчилье гэвэл нэг жижиг бүлэг хүнээр бага шиг зардлаар судалгаа хийлгээд үр дагаварын тооцоо, цаашлаад хэл шинжлэлийн талаас нь нягтлах ажил эхлээд хийлгээд, дараа нь улсын төсөв энэ зардлыг шингээж чадах уу, олон нийтийн санаа бодол ямар байна гэдэгт үндэслэж шийдвэр гаргах хэрэгтэй байхаа.
За ингээд дүрмээ өөрчиллөө гэж бодъё. Тэр тохиолдолд сургуульд хуучин дүрмин талаар бас заах уу? Заахгүй гэвэл хойч үеийнхэн чинь нөгөө хасагдсан үсэгтэй "хуучны" ном судар уншиж ойлгох чадваргүй болох уу? Заалаа гэвэл ингэж шинэ дүрэм гаргахын хэрэг байна уу? Яаж ч бодсон энэ зуун жилдээ хүмүүс хасагдсан үсгийг мэддэг байх шаардлагатай л байх биз дээ (ганц хоёр жилд багтаагаад бүх номыг шинэ дүрмээр хэвлэж чадахгүйгээс хойш).
ИНгээд бодохоор нэг нөхөр дүрмийн өөрчлөлтийг сурах бичгийн хүрээнд сэтгэж бас хэдэн бор төгрөг олчих санаатай зүтгээд байна гэсэн хар төрөөд болохгүй л байгаа юм.

7 comments:

Selenge said...

Helnii duremd uurchlult hiine gesen uimeen dund tsaana n uur ajil hiih geed bgaan bish uu tsaaduul chn??? Tsumiin hayagdal bol ashigtai, dahin bolovruulaad yana... ch gene uu? tiim yumnuud sonsogdood l bh yum. Er n ene humuus uursduusuu yagaad ichdeggui yum bol oo.... bas unuuduriin oloh hedhen tugruguu bodohoos yagaad ireeduigee, eh ornoo boddoggui yum be... Uneheer tarhinii turaaltai gj heluulehees uur yah ch bilee dee gj bodohiin....

Nogoohon said...

Өө би бүр солиотой тэнэг мангууг нь гайхаад эсвэл бүр ийм сэтгэцийн өвчтэй хүмүүс энэ улс орноор чинь дүүрчихсэн юмуу ч гэж бодоод бүүр хэлэх хамаг муу үгээ барсөөн барсан.

Piglet said...

Энэ арай л биш зохицуулалт гэх үү юу гэх үү. 4 мөчөө өргөн эсэргүүцэж байна. Энэ нөхдүүд таны бодсон шиг энэ бүх зүйлийг тооцоондоо огт оруулаагүй гэж бодож байна. Хүний нэр, албан бичиг баримтын талаар өчүүхэн ч бодолгүй хэрэгжүүлэхээр зүтгэж буй гоомой зүйл гэж бодоод байгаа. Өөр шийдвэл зохилтой зөндөө их ажил байхад.

Barimalch said...

1950-70-aad onoos shahuu yumuu shine bichgiin durmiig zohioson Damdinsuren guaig yur n hel bichgiin huutschuul n shuumjildeg odoogiin ene durmiig ih muu buruu zuil gedeg baisan yum bishuu. 1930-aad onuudad buh Mongol helbichgiin erdemted seheetnuudiig huu huis temtreed ustgaad 1950-aad onoos shal hari kiril usgiig tulgaad teriig n oligtoi hurvuulchih erdemted baihgui tuhain tsagt baisan gants oldmol shahuu hun Damdinsuren guaid tulgaad ham hum yum l hiilguultsiin bishuu. Minii sejigleheer 1960-aad onoos Mongol hel ilt gajaad hachin bolood tuunees bolood bid odoo boltol Mongol bichigtee orj chadahgui hachin erliiz mentalittei boltson l sanagdaad baidag. Ene Mongol helnii dald dainaas bolood Renchin guai Damdinsuren guai nar dald temtseldeentei baisanuu gesen sejig turdug.

1970-aad ond ch yumuu jaahan ertnii bichgiin undestei tsuuhun n Ts.Damdinsuren guaig "shine bichgiin durem gegch jorlongiin tsaasan durem zohioson" gej bituuhen shuumjilj dairdag baisan gesen yaria baidag.

Barimalch said...

Nogoo talaar oros avgaitai baisan maygiin humuus deerees ih toogddog deeshee yavah magadlal undurtei handlaga yur n 1950-aad onoos baisan bolovuu. Ts.Damdinsuren guai oros avgaitai baisan teheer chadvar yum nariin chuhal bus oros ehnertei hund oros bichgiig Mongolchuudad suulgaj chadna gesen yavtsuu undeslel yavagdsanuu.

Odoogiin bidnii yarij bichdeg kiril bichgen Mongol hel bol mash ih seglegdej suitgegdsen hagas dutuu zuil l gej bi huvidaa sejiglej boddog.

Barimalch said...

Suuliin 1000 jild Evreichuud n ulsgui hel soyl n barag ustahiin tuild hurch yu ch gui bolood 1946 ond Israel uls n dahin baiguulagdaj ertnii hedhen Hebrew helnii sudruudaas eh helee sergeej Hebrew helee alban hucheer shine uyedee surgaj soyloo sergeesen. Uunii adilaar 1950-aad onoos orsiin turemgii bodlogoor Mongol heliig suitgeh ustgah maygiin dald bodlogiig MAXH-aas heregjuulj 1990 ond sistem zadranguut Mongol heliig gajuuduulah dald bodlogo shuud alga bolj odoonoos ter suudriig tulheh huuchin MAN n turiin erhend baihgui uyed eh hel soyloo orig tal ruu n sergeeh oroldlogo l baih yostoi. Ene oorchililtiig tiim l yum gej naidaj baina.

Anonymous said...

Barimalch ingej ih sejiglen hardaj yawdag bol dorwitoihon hudluud bugdiig huuchin hewend oruulaach