Saturday, January 30, 2016

Trust me I'm a doctor (BBC)

BBC ийм нэртэй цуврал сонирхолтой цуврал нэвтрүүлэг хийж, эрүүл мэнд, биеийн тамир дасгал хөдөлгөөн, хоол хүнс, эмийн хэрэглээ, согтууруулах ундааны нөлөө гэх зэрэг асуудлаар анагаах ухааны хамгийн сүүлийн үеийн ололт, нээлт дээр тулгуурласан тайлбар, зөвлөгөө өгчээ. Уг нэвтрүүлгийн албан ёсны хуудас энд. Клипийг нь Их Британиас өөр улсад байгаа хүмүүс үзэж болохгүй бол Chrome браузерийн Hola better internet гэсэн апп ашиглаж болох юм байна.
Хамгийн сонин санагдсан зарим мэдээлэл, зөвлөгөөнөөс сийрүүлбэл:
1. Эрэгтэй эмэгтэй хүмүүсийн биеийн өөхөн эдийн хувь өөр учраас бодисын солилцоо, энергийн зарцуулалт бас өөр. Нэвтрүүлгийн явцад дасгал хоолны өмнө хийх, хоол идсэний дараа хийхэд энергийн зарцуулалтын ялгаа хэр байхыг үзэхээр нэлээд хэдэн хүн оролцсон туршилт хийв. Эндээс эрэгтэйчүүд хоолны өмнө харин эмэгтэйчүүд хоол идсэний дараа биеийн тамир дасгал хийхэд энергийн зарцуулалт өндөр байна гэж дүгнэсэн байна. Энэ урд өмнө хэвлэгдэж байгаагүй шинэ ажиглалт болсоныг нэвтрүүлэгт дурдав.
2. Ижилхэн хоолны дэглэм барьж байгаа мөртлөө зарим нь тураад зарим нь турах бүү хэл бүр жин нэмэх тохиолдол бий. Энэ хувь хүний онцлогт таарсан эмчилгээ (personalized medicine) шаардлагатайг ямар нэг хэмжээгээр харуулж байгаа хэрэг. Хүний хоол боловсруулах эрхтэн, системд 3 триллион давсан тоотой бичил биетэн амьдардаг (бидний биеийн эсийн тоо ойролцоо). Чухам эдгээр бичил биетний тоо төрлөөс тухайн хүний бодисын солилцоо ихээхэн хамааралтай болохыг сүүлийн хоёр гурван жил их ярьдаг болсон. Израйлийн Уайзман Хүрээлэнгийн судлаачид гэдсэн дэх бичил биетний тоо төрөл тухайн хүн ямар нэг хоол идэхэд инсулиний хэмжээ хэт их өсөх үгүйд нөлөөлдөгийг тогтоосон бөгөөд үүндээ тулгуурлан хувь хүнд тохирсон хоолны дэглэмийн зөвлөгөө өгдөг гэнэ. Тэгэхээр хэн нэгний турсан дэглэм танд тохирохгүй байж болно, хүн бүрт таарах жор гэж үгүй.
3. Жимд машин дээр дасгал хийснээс гадаа гүйх нь илүү сайн. Жигд хурдтай машин хүний үе мөчинд таагүй бол гадаа гүйж, явж байгаа хүмүүсийн хурд тогтмол биш байдаг нь энергийн зарцуулалтыг нэмэхээс гадна сэтгэл санаанд гадаа дасгал хийх нь илүү тааламжтай гэнэ (харин монголд өвөл гадаа гүйх тийм сайн нөлөөтэй байж чадахгүй болов уу?).
4. Шинэ жил гарангуут бид энэ жил идэвхтэй байна, турна гэх мэт амлалт авдаг ч тууштай хэрэгүүлж чаддаг хүн цөөн. Энэ нэвтрүүлэгт сайн дурын хэдэн хүнийг 3 бүлэгт хуваагаад, эхний бүлгийнхэнд биеийн тамир, дасгал сайн гэх мэт ердийн олон нийтийн эрүүл мэндтэй холбоотой зөвлөмж өгч, хоёр дах бүлгийнхнийг нэг баг учраас нэг нэгэндээ сэтгэл санааны дэмжлэг үзүүлэх хэрэгтэй гэж, харин гурав дах бүйлгийнхнийг хэн нь илүү идэвхтэй байж чадах вэ гэж уралдуулсан байна. Хоорондоо уралдсан гурвадугаар бүлгийнхэн хамгийн их жин хасчээ. Дараа нь нэг нэгэндээ сэтгэл санааны дэмжлэг үзүүлсэн багийнхан хоёрт, ердөө зөвлөмжөөс өөр дэмжлэг, сэдлэг үгүй байсан багийнхан сүүлийн байранд оржээ.
5. Богино долгионы зууханд хоол болгох, халаах муу гэсэн мэдээ, зөвлөгөө цахим хуудаснуудад их харагддаг. Үнэхээр муу юу гэдэг асуулатнд хариулахын тулд олон төрлийн хоолыг богино долгионы зуух, зүгээр гал дээр халааж болгосны дараа шинжилж үзсэнийг энд бас харуулсан. Богино долгионы зуух усны молекулыг түргэн хөдөлгөөнд оруулж, чичиргээ үүсгэж халаадаг. Туршилтын дүгнэлт богино долгионы зуух, ердийн зуухан дээр халаасан хоолонд том ялгаа байхгүй. Зарим уураг болоод амин дэм дээрх хоёр аргаар халаахад хоёуланд нь задардаг нь тухайн уураг амин дэмийн шинж чанар юм гэсэн байна.
6. Антиоксидант ихтэй гээд жимс, ногооны шүүс, зутангийн хэрэглээ сүүлийн жилүүдэд нэмэгдсэн. Чухам хүний биед ямар нөлөөтэйг тогтоосон судалгаа цөөн, олонх ашигтай тал гээд байгаа нь уг бүтээгдэхүүн зарж байгаа компанийнхны сурталчилгаа төдий. Энд дахиад олон сайн дурынхан оролцсон туршилт хийсэн байна. Эрүүл мэндэд ашигтай гэх шүүс, зутан уусан хүмүүсийн бие дэх антиоксидантийн хэмжээ тэр дороо эрс өсдөг ч, ганц хоёр цагийн дараа ердийн хэмжээнээс бага болж буурдаг. Энэ бууралт 24 цагийн дараа буцаж ердийн хэмжээндээ хүрдэг гэнэ. Учир нь алив химийн элемент, нэгдлийн тэнцвэртэй байдлыг хангах үүднээс хүний бие ямар нэг илүүдэл бий элемент нэгдлийг биеэс зайлуулах, нийлэгжүүлэхээ зогсоох механизмтай. Биенд сайн гэх хүнсний бүтээгдэхүүнийг их хэрэглэх тэр бүр ашигтай байдаггүйн тайлбар ийм.
Гэх мэт зөндөө олон туршилт байна, нэг дор бүгдийг оруулж амжихгүй нь . Заримыг заваараа дараа оруулахыг бодноо. Та нар намайг хүлээлгүй өөрсдөө бас эхийг нь үзнэ бизээ.

Monday, January 18, 2016

Бордо нутгаар аялав

Та нар минь шинэ оноо сайхан угтацгаасан биз дээ? Шинэ жилдээ тавьсан зорилгодоо хүрч, эрүүл энхэ байхыг ерөөе.
Манайхан зул сар, шинэ жилийн амралтаар Бордо нутгаар аялав. Дээр үед Амарсайханы үлдээсэн Бордо дарсны тухай инээдтэй сэтгэгдэл бодогдож л явлаа. Бордо нутгийн хамгийн алдартай бүтээгдэхүүн дарс. Жуулчин олон явдаг газар бүр дарсны дэлгүүр олон гэж. За тэгээд усан үзэм тариалж, дарс исгэдэг олон газар дарсаа амсуулж, дарс яаж хийдгээ бас үзүүлдэг юм байна. 
Энэ удаад Бордо хотод авсан хэдэн зураг. Энэ хотын хуучин хэсэг нь ЮНЕСКО-ийн соёлын өвд бүртгэлтэй гэнэ. Их ч эртний хот юм. Он гараад удаагүй байхад Нью Иорк Таймс сонин 2016 онд аялахад аятай газрын жагсаалтанд дээрээсээ хоёрт орсон байсан. Жуулчны сонирхол татах талаараа Парисын дараа бичигддэг гэсэн байх.
Надад хамгийн сайхан санагдсан зүйл нь бидний байх хугацаанд дулаахан нартай, ердөө ч бороо ороогүй явдал байлаа гэж. Шотландаас ирсэн хүн л ийм үнэлэлт өгөх байх даа. 
Ямар ч олон янзын дарс амсчихав. Дарсны талаар нэлээн л олон юм сонслоо.