Wednesday, February 6, 2008

Цагаан сарын дурсамж

Миний санах хамгийн анхны цагаан сар хөдөө суманд өнгөрсөн юм. Ээж аав маань багшийн дээд сургууль төгсөөд хөдөө суманд томилолтоор ажиллаж байсан үе таарсан хэрэг. Би зургаа орчим настай байсан болов уу. Аав ээж хоёр маань хөдөө ажилласан хэдэн жил хотод төрж өссөн тэдний хувьд амьдарлын том их сургууль байж, тэнд л жинхэнэ утгаараа насанд хүрсэн гэж ярьцгаадаг байлаа. Аргагүй ч юм уу, оюутан байхдаа эцэг эхтэйгээ байранд амьдарч байсан тэдэнд том өөрчлөлт байсан биз.
Манайх сумын төвд багш нарын гэх хашаанд амьдардаг байлаа. Их том лав арван хэдэн айл байдаг байсан санагдана. Ээжийнхээ хийсэн хүрэн торгон дээлээр гоёод их сэтгэл өндөр байсан маань одоо ч тодхон санагдах. Битүүний орой айл бүр бууз баншаа таваглаад, тавгийн идээ, халуун саваар цайтай хашааныхаа хамгийн ахмад гишүүнтэй айлд битүүлж байсан юм байна. Шинийн нэгэнд хавийн хүүхдүүдтэй нийлж аваад сумын төвийн бараг л бүх айлаар орж бэлэг цуглуулсан байхаа. За тэгээд цуглуулсан бэлгэнд зүсмэл боорцог, чихэр, дэвтэр, харандаа голдуухан. Миний хувьд юу авч байгаа нь сонин биш зүгээр л бэлэг цуглуулах нь сайхан байсан байхаа. Өвөртөө багтахаа болихоор малгайндаа хийгээд, завсар зайгаар нь гэртээ орж орон дээрээ асгачихаад л гараад чавдчихаж байсан юмдаг.
Дараа хотод орж ирэхэд цагаан сар тэмдэглэх нь бараг л хориотой шахуу, хөдөө суманд байсан шиг өргөн дэлгэр тэмдэглэж байгаагүй санагдана. Битүүнд эмээгийндээ очиж хоноод, шинийн нэгэнд хичээлтэй тул өглөө эрт гэгч нь харанхуйгаар гараад л явдаг байж дээ. Харин оюутан болоод нутгаасаа явсан хойно юм чөлөөтэй болж хүн бүхэн баяраа өргөн тэмдэглэх боломжтой болсон нь олзуурхууштай ч сүүлийн үед баярын утга учир алдагдаж байна уу гэмээр юм сонсогдох болжээ.
Ноднин цагаан сараар төрийн түшээд золгосон тухай сонины нийтлэл уншаад гайхаж нүд орой дээрээ гарах шахсан юмдаг. Ёс мэдэхгүй хүнд багт наадмын тухай дүрсэлж бичсэн юм уу гэмээр, хэн юу өмссөн зүүснийг их л тод томруунаар дүрсэлсэн байсан. Тэгээд сүрхий гангалалгүй даавуун дээл өмссөн эсвэл дээл огт өмсөөгүй нэгнээ муулсан аястай бичсэн нь бүр хачирхалтай. Уг нь юугаа өмсөх тэр хүний эрх байлтай. Надад бол алт мөнгөн бүс, эрдэнээр гоёсон түшээдийг хардах талдаа, даруухан нэгнийг нь өмөөрмөөр санагдсан юм байна. Ганганаараа манай мантгар шар ерөнхийлөгчтэй дүйх хүн байхгүй юм шиг байгаа юм. Ямар ч улсын эрхтэн дархтан хаан биш бол элдэв эрдэнэс алт мөнгөөр гангараад байж харагдахгүй л юм. Хаадын хувьд ч гэсэн тэр гоёо нь улсын өмч байж, ёслолын үед тэд зөвхөн зээлэн хэрэглэдэг болоод удаж байгаа гэж хаа нэг дуулсан юм байна.
За ийм бэлэг дэмбэрэлгүй юм яриад яахав, харин орж гарч сараачсан мөрүүдийг минь голохгүй уншиж, бодол саналаа хуваалцдаг та бүхэндээ сар шинэдээ сайхан бөгөөд зөв шинэлж, ирж яваа шинэ жарандаа золбоо хиймрьтой байгаарай гэж ерөөе. Өөртөө бол цагаан сар нутагтаа тэмдэглэх цаг ойртох болтугай гэж хэлэх байна.

11 comments:

бж said...

Huduugiin dursamj chini ih huurhun yumaa.
Bi emeegiindee tsagaan saraar ochih hamgiin durtai baij bilee. Manai emeegiinh Bayan hoshuund maltai baisan bolohoor suu tsagaa elbeg delbeg, saihan shineldeg baijee.
Saihan shineleerei.
2 ch udaa maildsen avaagui yum bolov uu.

peakfinder said...

ганаа_бж>> minii uzsen hamgiin goyo cagaan sar hodoonii cagaan sar bailaa. Mail odoo boltol avaagui sh dee. Ene mail hayag suuliin uyed ih olon yanz bolood baigaa yumaa. Dahiad yavuulaarai.

Anonymous said...

Ширүүн хүйтэн өвлийг өнтэй давсаны баяр Шинэхэн ногооны үнэртэй энх золгосоны баяр XVII жарны хотлыг баригч шороон хулгана жилийн Сар шинийн мэнд дэвшүүлье Хамаг бурхад авран нигүүлсч Хотол түмнээрээ амгалан жаргаж Ам цагаан хулгана жилдээ Ач буян нь арван зүгтээ дэлгэрч Аз хийморь дүүрэн байхыг ерөөе САЙХАН ШИНЭЛЭЭРЭЙ. Iim saihan yero'oliig dewshuuliye. /irsen mendchilgeeg damjuullaa/ Arsun

tumee 33 said...

Blog anddaa sar shiniin mend devshuulj hulgana jildee az hiimori duuren baij, bayar hoor az jargal byalhan tsalgij baihiin yerool devshuulye!

ZAYA said...

Хотолыг баясгагч шороон ХУЛГАНА жилдээ алтан нар шиг аягандаа мөнгөн сар лугаа сүүгээр бялхааж, мөнх хөх тэнгэрийн өнгөт амар мэндийн цэнхэр хадаг юугаан танд болон гэр бүлийнхэнд чинь өргөн барья.
Та бүхэн сар шинэдээ сайхан шинэлээрэй.

Tsoomii said...

Saihan shineleerei, ireh ondoo eruul enkh bayar huuruur duuuren baih boltugai

БЭ said...

Ed bayalgaar arvin delger ene turulduu jargan suugaarai, Idee tsagaa elbeg delbeg enh mend saihan shineleerei, Undur tengertee suugee deejilj, Utgus deedestee hadagtai zolgoh, Unur Mongoliin mine zanshil Ueiin ued delgereh boltugai, Ireh jiliin ungu ni saihan, Itgelt andiin mine golomt ni tegshen, Uuduu zayat naizuud mine urgun delger saihan shineleerei !
telmen bolon tuunii ger bul!

3apaa said...

Пийкфайндэртаа ирж буй шинэ он таны амьдралд лаг гоё гоё юмнуудыг бөөн бөөнөөр нь авчирч өгөх болтугай гэж ерөөе. Сайхан шинэлээрэй...

Barimalch said...

Za tsagaan saraar saihan shineleerei bas goy yum uzuuley:

Za blogiinhond shine hil hyazgaariig neej uzuuley: End uneheer am angailagsan zuragnuud baina, yostoi yum uzne gedgiig uzuuldeg photo blog baina:

tegeed hajuugiinh n torluudees yostoi am angailagsan boon zuragnuudiig uzeerei.

http://photowebs.blogspot.com/search/label/Animal

Chandmani said...

Sar shinedee saixan shineleerei. Sanasan bu'xen tani setgegchlen bu'tej olz omog, ed bayalag, amjilt bayaslaar arvin baix boltugai.

Дeстини said...

Bi aimgiin tuvd ussun hirnee ter tsagaan sariig chini bur hoino, gadaadad oyutan bolson hoinoo nutagtaa ochij temdeglehiig harj bilee. Hojim bodohod 2-3 sariin ued uvuu, emeegees eldev amttan, hulduusen shuus, suu bainga irdeg ni tiim uchirtai baisan yum baina lee. Odoonii tsagaan sar gehleer neg ih ursulduun met sanagdana. Ahuin heregleenii sonirhol ihtei zarim humuus bur denduulj orhidog shuu.