Tuesday, December 18, 2007

Анхны сэтгэгдэл 2- Нью Иоркт нүүж ирсэн нь

Цаг хугацаа үнэхээр харвасан сум шиг өнгөрөх юмаа. Анх ирээд, учраа олох гэж будилж мунгинаж байсан маань дээр болоод өнгөрсөн шиг зарим нэг таарч байсан хүмүүсийн нэрийг санах гэж оролдоод барахгүйг бодоход их биш хугацаанд хэрэндээ олон юм болоод өнгөрсөний шинж юм болов уу даа.
Ямар ч байсан анх ирсэн газраа төвхөнөж ядаж байтал сургалтын хоёр жил яах ийх зуургүй өнгөрөөд, төгсөх хаяанд ирчихсэн байсан юм. Энд оюутан хүн сургууль дотор долоо хоногт 20 цаг ажиллах эрхтэй, зуны амралтаар харин мэрэгжилтэй холбоотой бол хаана ч бай 40 цаг ажиллах зөвшөөрөл олгодог юм л даа. Хорин цаг ажилласан ажлын хөлс юм болохгүй л дээ. Харихаасаа өмнө хүн л юм болохоор бас хэдэн цаас олоод явчих санаатай, сургуулиа төгсөөд жил хагас ажиллах зөвшөөрөл өгдөгийг нь ашиглах санаатай ажил баахан эрэвээ. Байсан хот маань жижиг болохоор олон сургууль, судалгааны төв байхгүй, тэгээд ч том хотод нь амьдарч үзье гэсэн бодол өвөрлөж наашаа хайсан хэрэг. Эрсэн хүн олдог жамаар одооны даргатайгаа холбоо барьж, утсаар ярилцлага өгөөд авъя гэсний дагуу, цаашаа яах нь бас тодорхойгүй учир гэрийнхнээ гэртээ буцаагаад "Том алим" (big apple гэдгийг үгчилж орчуулав) уруу ганцаараа нүүв. Утсаар ярихад дарга маань их л баргил хоолойтой нас тогтсон болов уу гэсэн сэтгэгдэл төрүүлсэн юм байна. За даа надад Нью Иоркт таних мэдэх хүнгүй гэхэд санаа битгий зов, би тосоод авна гэсэн юмдаг. Бас ч гэж дассан газраасаа таньдаг мэддэг хүмүүсээ орхиод явах эвгүй л байлаа. Гээд яахав дээ, шөнөжингөө явдаг нислэгээр яваад өглөөний 6 цагт зорьсон газраа буулаа. Онгоцноос шинэ даргаа өглөө эрт босгочихов уу даа гэж санаа зовсоор гарч ирэхэд, нэг тийм өндөөр нарийхан залуухан хүн миний нэр бичсэн цаас бариад зогсож байдаг байгаа. За даа, өөрөө амжихгүй болоод хүн явуулж дээ гэж бодоод дөхөж очоод нэр усаа хэлтэл өөрөө дарга маань байж таарсан. Ер нь манай дарга шинээр ирж байгаа хүн болгоныг онгоцны буудлаас тосож авдаг заншилтай, ховорхон сайн хүн дээ.
Мэдээж америкт байгаа хүн болгон шахуу хаа нэгтэйгээс ирсэн байдаг хойно ирландаас ирсэн, ирэхдээ тэндээ анагаахын дээд төгсөөд наашаа ажил хайж ирсэн гэж байгаа. Ирсэн хойноо нөгөө ногоон картны сугалаа бөглөж ногоон карт авсан гэж байсан. Нэг хэсэг хүүхдийн эмч байгаад нэг хэвийн амьдарлаас уйдаад судалгааны ажил хийхээр шийдэж, Yale их сургуульд PhD хамгаалсан гэнэлээ. Ажилдаа үнэн голоосоо дуртай, уйгагүй ажилсаг гэгч юу болохыг энэ хүнээс мэдэж авсан гэж боддог. Хэзээ унтдаг юм бүү мэд, өглөө бүхнээс түрүүнд ирж, орой сүүлдэсхийж явна, гэсэн хэрнээ сүүлийн үед гарч байгаа кино ший, концертноос хоцорно гэж байхгүй. Бас дээр нь тийм ийм ном уншаад, тийм шинэ хоол хийж сураад ч гэх мэт юм ярьчихсан явж байх. Чөлөө заваараа East Village-ийн Арслангууд гэдэг rugby багийн дасгалжуулагч хийнэ. Манай Мэригийн хажууд жинхэнэ ирланд хүн л дээ. Бас нэг сонин санагдсан зүйл гэвэл ээж, аав хоёр нь хоёулаа эмч, саяхан болтол Саудийн араб, Бахрейнд анагаахын дээд сургуулиудад багшилж байсан явдал юм. Арабын орнуудад лав 15 жил амьдарсан юмдаг. Бас оюутан байхдаа зуныхаа амралтаар Бостонд ирж хараар ажиллаад эхнэртээ сүй тавих алмаазан шигтгээтэй бөгж авах мөнгөө хуримтлуулсан гэж ярьдаг юм.
За тэгээд энд ирээд үнэхээр их балмагдсан гэж байгаа. Байсан газраасаа явахад хүн болгон Нью Иорк их өөр шүү гэж хэлээд л байсан, би ч дотроо за ямар өөр улсад очих гэж байгаа биш гээд тоогоогүй нээрээ эрх биш нэг хэлээр ярьж, адилхан мөнгө хэрэглэдгээс өөр адил төстэй юм тун цөөхөн байсаан. Хэл нэг гэснээс эндхийхэн жигтэйхэн хурдан ярьдаг санагдаж байсан, бас Нью Иорк аялга гэж байгаад байх шиг. Зарим үгнүүдийг арай өөрөөр дуудаад байдаг (жишээ нь: coffee-kwofee гэх мэт). Түм түжигнэсэн энэ газар чимээ шуугиан ихтэй, бас тийм ч цэвэрхэн газар биш гээд эхний өдөр бараг л наашаа ирсэндээ харамсаж байлаа. Том газар юм болохоор байр, амжиргаа үнэтэй, тэгээд ч аятайхан байр олох гэж хэд хоног улаа эргэтэл яваад ганцаараа гайгүй байр хөлсөлж дийлэхгүйгээ ойлгоод Нью Иоркийн уугуул Жийн гэх итали гаралтай 50 гаруй насны эмэгтэйн байшинд нэг өрөөг нь хөлсөлж түр суух болсон юм.
Жийн хойд Бронкст италичууд голдуу суудаг хэсэгт гурван давхар, дотроо 4 тусдаа сууцтай байшинтай. Өөрөө 3 унталгын өрөө бүхий нэг сууцандаа сууж, үлдсэнийг нь хүмүүст хөлслүүлнэ. Насанд хүрч, тусдаа гарсан гурван хүүхэдтэй, сувилагч мэрэгжилтэй. Нөхөр, ээж хоёроо ойрмогхон хорт хавдарт алдсан ганцаараа амьдардаг эмэгтэй байсан юм. Ганцаараа үлдээд эвгүй байсан биз, намайг ирэхэд ханьтай хэмээн их л олзуурхсан юм. Хүүхдүүд нь ч гэсэн ээж нь ганцаардахгүй гээд намайг их л талархан хүлээж авсан нь шинэ газар ирсэн надад бас таатай байлаа.
Жийний эмээ ээжийг нь багад америкт италиас цагаачилж ирсэн юм гэнэлээ. Ёстой нөгөө цагаачдын дамжиж өнгөрөх Эллис арлаар дамжиж иржээ. Дараа тэнд хамт очиж дурсгалын самбар дээрх нэр усыг нь хүртэл харуулж байсан. Одоо тэр цагаачдын дамжих газар музей болоод бид хэд очиж үзсэн нь тэр. Угсаа гарал, соёлоо нэлээн хадгалж үлдсэн хүн шиг санагдаж билээ. Ярихдаа хүртэл гараа зангаж ирээд л итали гаралтай гэдгийг нь таахад төвөггүй. Итали хоол хийж, хөгжим сонсох боловч, гарал үүслээ нэг их зарлаад байх нь ховор.
Орой ажлаас ирэхэд оройн хоол хийж тавьчихаад хүлээж суудагсан. Ус тог хэмнэнэ гээд юмаа хамт угааж байя гэж тохирсон, мэдээж би ажил ихтэй болохоор тэр болгон угааж чадахгүй, харин Жийн маань бүгдийг нь угаагаад нямбай гэгч нь эвхээд тавьчихсан байх. Өөрөө астматай, бас жин ихтэй хүн болохоор долоо хоногт 2 удаа хүнд хөлс өгч гэрээ цэвэрлүүлнэ. Би гэдэг хүн ингэж анх удаа хүнээр өрөөгөө цэвэрлүүлж үзсэн нь тэр. Ямар ч гэсэн гэр бүлсэг ийм сайхан уур амьсгалд тун амархан дасч хийх ажлаас өөр санаа зовох юмгүй хэдэн сар амьдарсан юм даа.
Жийний амьдрал бас дандаа ийм амар сайхан байгаагүй гэдэг. Насны залууд нөхөрт гарч гурван хүүхэдтэй болоод удаагүй байхад нь вьетнамын дайн гарч нөхөр нь тэнд үрэгдсэн юм гэнэлээ. Дайны тухай яриа түүнд үргэлж хөндүүртэй ярихад хэцүү сэдэв байсан. Тэгээд гурван жаахан хүүхдээ тэжээх гэж хог хүртэл түүх цаг байсан гэж ярьдаг юм. Олон ажил сольж, Нью Иоркийн анхны эмэгтэй таксины жолооч болж байжээ. Сүүлд нэг оросын еврей гаралтай шүдний эмчийн нарийн бичгийн ажил хийж байхад нь тэр эмч тусалж дэмжсэний хүчээр коллежид суралцаж сувилагч болсон юм байна лээ. Тэр эмч одоо ч түүний хамгийн дотны найз гээд гэр бүлээрээ ирж очиж байгаа нь сайхан санагдаж байсан юм байна. Сүүлд шотланд гаралтай хүнтэй гэр бүл болсон, тэр нь харин жаахан бие муутай хүн байсан юм уу гэж ажиглагдсан юм байна. Өөрөө зовлон үзсэн болохоор ч тэр үү тэр их өгөөмөр зантай, хүнд тусархуу хүн л дээ. Ямар нэг баяраар хүүд маань бас ээжид маань захиа бичиж ямар нэг бэлэг явуулдаг байв.
Дараа хамт амьдрахаа больсон хойно ч ярьж хүүг маань ийш тийш дагуулж явж юм үзүүлдэг байсан. Нью Иорк хот түүний гэр бас бахархал нь байсан юм. Оройн хоолоо идчихээд орой үдэш болтол олон сэдвээр ярьж хөөрч маргалдаж суусан маань одоо ч санаанаас гардаггүй сайхан дурсамж болон үлджээ. Дөрвөн жилийн өмнө дөө тэтгэвэрт гараад Флорида уруу охиндоо ойртож нүүгээд холбоо тасарсан даа. Гэсэн хэдий ч би одоог хүртэл энэ хүнийг дурсаж баярлаж явдаг юмаа.
Жийний амьдрал үнэхээр америк мянган боломжийн орон гэдгийг хэлээд байх шиг санагддаг юм. Зовлонг давж, өөрийн амьдралаа босгосон чадалтай эмэгтэй гэж бахархмаар.
Ингээд би гэдэг хүн энэ их хотод ганц жил болох гэж ирээд өнөөг хүртэл саатсан байх юмаа.

15 comments:

Barimalch said...

Oo sonirholtoi dursamj baina! Yur n end bas dulaahan setgeltei humuus tsoongui baidag baih.

ZAYA said...

Сайхан дурсамж байна шүү. Түүнээс хойш бүх юм чинь л амжилттай байгаа биздээ.
Танай дарга чинь яасан сайн хүн бэ? Өөрөө тосоод... Шинэ газар ирэхэд эхлээд хэцүү байлгүй яахав.

A.Амарсайхан said...

Хүн хүнээ хүндэтгэж байж сайхан харьцаа тогтож ажил урагштай байдгийн жишээ энэ байх даа. Манай зарим захирлууд ч ичмээр шүү. Ёстой нөгөө Итгэлтийн хэлдгээр ичмээр дамшиг.

Anonymous said...

saikhan humuus bdag yum bna, bugdeeree l tiim blvyy gej bodov. barimalchiig unshaad uguim bolyy gej ergelzev, za yer ni yamar ch blaa gsn hun ooroo yamrav tiim humuus taarch hureelj yavdag neg sonin uchir baigaad baih shig baidgien.

Anonymous said...

olon hun dotor neeree l sain myy yanz buriin hun bgaa bh doo, yu ch bichchiv, genet sanaa zovoo naasssn,

ganga said...

Сайхан дурсамж байна. Таавар тавьсан шүү, бичлэг хооронд шийр зугаа гэж. Орж үзээрэй.

ganga said...

Монгол хэлний баялаг, сонин талаас нь хараад таавар маягийн юм тавьчихсан чинь хүмүүс маазрах, зарим нь бүр эвгүйцэх төлөвтэй болохоор арилгачихлаа. Чи 2 үгнээс бусдыг таасан, оролцсонд баярлалаа.

peakfinder said...

barimalch>>bi horvood sain hun muugaasaa olon baidag gej itgedeg yumaa.
zaya>>amjiltgui gej ch helehgui ee, gehdee bas sanasandaa arai l hurch chadaagui yavna. geed sajilj yavaad neg odor hureh baih gej naidaad l...
a.амарсайхан>>tiim shuu, hund sain saihan handaj baij hunees iluu yum shaardah erhtei bolno gej bodood baigaa. az yum uu dandaa l gaigui darga taaraad baigaa (shireegee togshiv). huvi hunii ooriin ulger duurail bas chuhal, ooroo ajil hiideggui hun yaj hunees iluu ih ajillahgiig shaardah ve tee?
nana>>neeree l horvoo saintai muutai, caana n' bas tohiruuldag yum baidag biz dee. odii hertei yavaagaa sain humuus taarch baisnii ach tus gej boddogoo.
ganga>>nogoo hoyor n' yu yum bol geed baisan avchihjee. nadad bol sonirholtoi zugaatai taavar l baisan sh dee. tegeed nogoo hoyor n' yu yum be?

Anonymous said...

таавар-цэр, шивэр

Arsun said...

Saihan humuus ih bainaa, saihan bichsen baina shuu.
Gangaa yamar taawar tawisan yum boloo. Buur horhoi ho'dolchiloo.

peakfinder said...

anonymous>>aa tiim baina.
арсун>>heleed yah ve. neg negniihee sainiig medej amidarval gej bodood l...

Anonymous said...

Sain saihan hymyysiin tuhai unshij sonsoj medeh yamar saihan yum be...Sainiig dagaval sarnii gerel muug dagaval mogoin hor gej...Aztai bayartai yavaad chini bayar hyrgeed sanasandaa hyrch saihan amidrahiig hysie...Irish boss shigee negen MGL emegtei nisehiin buudal deer shine ajiltanaa tosood zogsoj bhiig hen baig gehev dee...Hodolmor hyniig bii bolgodog geed l bagad neg surgaali shig yum heldegsen aav eej 2mini...Yneheer ih hodolmoriin tsaana bii bolson HYN iim saihan boldog bh ni bna shyy dee zaluusaa...

Anonymous said...

itgelt hair nuuts noyonton/hatagtai hehe, blogiig chin unshmaarainnn

peakfinder said...

itgelt hair>>Za yorool bat orshigee. Sain ajillaj hodolmorloh heregtei gej unen shuu. Manaihaar orj irsend bayarlasan shuu.

БЭ said...

yostoi saihan dursamj baina. manai end tugsuud neg jiliin hugatsaa ugdug, ter hoorond l odoo ajil haina daa. peaky dee merry xmas, yu sanasan husel zorilgo bolgon n setgegchilen buteed tun udahgui ene duramjaa urgeljluulen bichih dursamj duuren shine onoo ugtaarai!
ps: nogoo norovbanzad guian cd g bainga sonsoj baigaa, aguu duuchin yumaa, ahiad mash ih bayarlalaa gej heley